هدف از مصرف، برآوردن نيازها و تأمين شرايط لازم براى ادامه حيات و زندگى است; ولى اسراف و مصرف زدگى پيامدهاى بسيار ناپسندى دارد كه به بيگانگى انسان از خويش مى انجامد، زيرا سرشت سيرى ناپذير آدمى هرگز با اسرافكارى تأمين نمى شود، چون رسيدن به هر خواسته اى، دروازه هاى خواسته هاى جديدى را به روى آدمى مى گشايد و به دنبال هر نيازى، نيازهاى ديگر پديد مى آيد. و از آن طرف منابع طبيعى و امكانات زمين محدودند و در مواجهه با اشتهاى بى حدّ و مرز آدمى، نهايتاً در قلمرو زندگى فردى، به تضعيف مبانى اخلاق و زيرپا نهادن فضائل انسانى انجاميده و در قلمرو اجتماع به شكاف طبقاتى منجر شده و باعث تضاد و آشوب و خونريزى مى گردد.
از روايات استفاده مى شود كه شخص مسرِف با مصرف هاى بى رويه در مسيرى قرار مى گيرد كه طبق سنّت «استدراج» آرام آرام فضايل انسانى و آراستگى هاى اخلاقى و معنوى خويش را زير پا نهاده و از اسرافكارى به ورطه هاى هولناك ترى سقوط مى كند. تا جايى كه لباس فضيلت و شرف خويش را از دست مى دهد.
حضرت على(عليه السلام) در سخن پرمعنايى مى فرمايد: «من لبس الكبر و السَّرَف خلع الفضلَ و الشَّرف; كسى كه رداى تكبر و اسرافگرى بپوشد، فضيلت و شرافت خود را از دست خواهد داد».(1)
همچنين در نقطه مقابل آن مى فرمايد: «مِن أشرف الشّرف، الكفّ عن التبذير والسرف; از برترين شرافت ها آن است كه آدمى دست از تبذير و اسراف بر دارد».(2)
قابل توجه است كه در روايت پيشين «كبر» و «اسراف» در رديف يكديگر قرار گرفته اند.
همچنين پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) در وصف اسراف كنندگان و رفاه طلبان مى فرمايد: «... راكبون الشهوات».(3)
روشن است از انسانى كه سوار بر مركب شهوات شده و از شرافت و فضيلت تهى گشته، هيچ شرارت و فتنه اى دور از انتظار نيست، بلكه چنين موجودى، رفته رفته به كانون توليد فساد و تباهى تبديل شده و سر از نفاق و دو چهره گى در خواهد آورد.
همچنين آن حضرت مى فرمايد: «سيأتي من بعدي أقوام... زيّهم مثل زيّ الملوك الجبابرة، هم منافقوا هذه الأمّة في آخر الزمان; پس از من گروه هايى از مردم مى آيند... كه همانند پادشاهان جبار زندگى مى كنند (و غرق در تجمّلات و اسرافكارى مى شوند) آنان منافقان اين امت در آخرالزمان هستند».(4)

(1) . غررالحكم، ح 7166 .
(2) . غررالحكم، ح 8143 .
(3) . مكارم الأخلاق، ص 449 .
(4) . همان.