2. قَوام

SiteTitle

صفحه کاربران ویژه - خروج
ورود کاربران ورود کاربران

LoginToSite

SecurityWord:

Username:

Password:

LoginComment LoginComment2 LoginComment3 .
SortBy
 
دائرة المعارف فقه مقارن ج 2
1. قصد، اقتصاد3. عفو (ميانه روى حكيمانه)

«قَوام» معانى مختلفى دارد و مقصود از آن در مباحث اقتصادى، حالت ميانه روى بين اسراف و اقتار است.
در سوره فرقان آيه 67 قوام، از نشانه هاى «عبادالرحمن» به حساب آمده است: (وَالَّذِينَ إِذَا أَنفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذلِكَ قَوَاماً).
امام صادق(عليه السلام) پس از قرائت اين آيه سنگريزه هايى را در ميان مشت خود جاى داد (تا با مثالى روشن معناى اين واژه را بيان كند) و فرمود: «هذا الاقتار ; اين حالت را اقتار (بخل، خوددارى از انفاق) گويند» و بار ديگر كف دست خود را پر از سنگريزه كرد آن گاه آن را به گونه اى گشود كه همه آنها به زمين ريخت و فرمود: «هذا الإسراف; اين اسراف است». سپس مشت ديگرى از سنگريزه را گرفت و دست خود را به اندازه اى باز كرد كه بعضى از سنگريزه ها ريخت و بعضى ديگر در كف دست باقى ماند و فرمود: «هذا القَوام; اين قوام است».(1)
در برخى از احاديث، از اين حالت ميانه روى، به عنوان «امر بين امرين» ياد شده است از جمله:
امام صادق(عليه السلام) به سفيان ثورى فرمود: «أفلا ترون أنّ الله تبارك و تعالى قال غير ما أراكم تدعون الناس إليه من الأثرة على أنفسهم و سمّى مَن فعل ما تدعون الناس إليه مسرفاً وفي غير آية من كتاب اللّه يقول: (إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ)فنهاهم عن الإسراف ونهاهم عن التقتير لكن أمر بين أمرين لا يعطي جميع ما عنده; آيا نمى بينيد كه خداوند تبارك و تعالى چيزى را مى فرمايد كه مخالف آن ايثارى است كه شما مردم را به آن دعوت مى كنيد و خداوند كسى را كه به آن (ايثار) عمل كند «مسرف» ناميده است و در آيات متعدّدى از كتاب خدا آمده است كه «خداوند اسرافكاران را دوست ندارد» پس، از اسراف و تقتير (بخل) نهى كرده است. آنچه مرضىّ خداوند است «امر بين امرين» و حد وسط اسراف و تقتير است; نه آنكه همه اموالش را ببخشد».(2)
در برخى از رهنمودهاى پيشوايان معصوم(عليهم السلام)از حالت ميانه روى با تعبير ديگرى ياد شده است و اشاره دارد كه حقيقت ميانه روى چيزى است ميان «دو مكروه» (دو ناپسند).
راوى مى گويد: «سألت أبا الحسن الأوّل (موسى بن جعفر(عليه السلام)) عن النفقة على العيال، فقال: ما بين المكروهين: الإسراف و الإقتار; از حضرت موسى بن جعفر درباره مقدار نفقه بر عيال پرسيدم، فرمود: بين دو امر ناپسند است: اسراف و اقتار».(3)
راوى ديگرى مى گويد: از امام رضا(عليه السلام) مقدار مالى كه بايد بر اهل و عيال هزينه شود سؤال كردم، امام فرمود: «بين المكروهين». عرض كردم كه «ما أعرف المكروهين; منظور از مكروهين را نفهميدم». امام(عليه السلام)جواب داد: «بلى يرحمك الله أما تعرف أنّ الله عزّ و جلّ كره الإسراف و كره الإقتار; آرى خدا تو را رحمت كند آيا نمى دانى كه خداى عزّ و جلّ اسراف و اقتار را نمى پسندد؟»(4)

(1) . بحارالانوار، ج 66، ص 261، باب 37.
(2) . كافى، ج 5، ص 67، ح 1.
(3) . همان، ج 4، ص 55، ح 2.
(4) . خصال، ج 1، ص 54، ح 74.
1. قصد، اقتصاد3. عفو (ميانه روى حكيمانه)
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma