قصد و اقتصاد معانى مختلفى دارند، در اين بحث به معناى ميانه روى در زندگى آمده است.
امام سجاد(عليه السلام) فرمود: «قال رسول الله(صلى الله عليه وآله) ثلاث منجيات... القصد في الغنى والفقر; سه چيز مايه نجات است:... ميانه روى و رعايت اعتدال در هنگام دارايى و نادارى».(1)
امام صادق(عليه السلام) فرمود: «إنّ القصد أمر يحبّه الله وإنّ السّرف أمر يبغضه الله; ميانه روى امرى است كه خداوند متعال آن را دوست و اسراف امرى است كه خداوند آن را دشمن مى دارد».(2)
آن حضرت در بيانى ديگر فرمود: دعاى چهار دسته مستجاب نمى شود «... من كان له مال فأفسده فيقول: يا رَبّ ارزُقني! فيقول الله عزّ و جلّ: ألم آمرك بالاقتصاد ... ; كسى كه مالش را تلف مى كند و در عين حال عرضه مى دارد: خدايا روزيم ده، خداى عزوجل مى فرمايد: آيا تو را به اقتصاد و ميانه روى امر نكرده بودم».(3)
همچنين فرمود: «ضمنت لمن اقتصد أن لا يفتقر; من ضمانت مى كنم براى كسى كه ميانه روى پيشه كند، اينكه فقير نشود».(4)
در حديثى ديگر از اميرالمؤمنين(عليه السلام) آمده است: «القصد مثراة والسرف متواة»(5) «مثرات» و «متوات»، به معناى ابزار و اسباب; اولى از اسباب دست يابى به ثروت و دومى از ابزار هلاكت آن است.(6)
در بيانى ديگر امام صادق(عليه السلام) از قول پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) نقل مى كند كه آن حضرت فرمود: «ما من نفقة أحبّ إلى الله عزّ وجلّ من نفقة قصد ويبغض الإسراف إلاّ في الحجّ والعمرة; هيچ هزينه اى نزد خدا محبوب تر از هزينه آميخته با قصد و ميانه روى نيست، اسراف و زياده روى در مصرف مبغوض خداست مگر در حج و عمره».(7) (البته منظور از اين استثنا بذل و بخشش و توسعه مصرف است; نه اسراف واقعى).

(1) . كافى، ج 4، ص 53، ح 5.
(2) . همان، ص 52، ح 2.
(3) . همان، ص 56، ح 11.
(4) . همان، ص 53، ح 6.
(5) . همان، ص 52، ح 4.
(6) . النهاية، ابن اثير; مصباح المنير، ماده «قصد».
(7) . الفقيه، ج 3، ص 167، ح 3621.