از مهم ترين مسائل اخلاقى مرتبط با مسائل اقتصادى در اسلام، مسأله پرهيز از تجمّل گرايى است كه يكى از بلاهاى دنياى امروز است و كميّت بالايى از ثروت ها را به خود اختصاص مى دهد و در واقع به بيهودگى مى كشاند. از جمله مظاهر پيوند اين مسأله اخلاقى با مصارف اقتصادى، تحريم ظروف طلا و نقره و تحريم لباس ابريشم و زينت كردن به طلا بر مردان است.
مسأله تحريم استفاده از ظروف و طلا و نقره از مسائل مسلّمى است كه همه فقهاى اسلام به آن فتوا داده اند از جمله، نويسنده كتاب جواهرالكلام حرمت پوشيدن طلا بر مردان در همه حال را مورد اتفاق فقهاى شيعه مى داند.(1) و بسيارى از فقها پوشش طلا را بر مردان موجب بطلان نماز دانسته اند. جمعى از فقها به جاى تعبير به پوشيدن (لبس) تعبير به تزيين به طلا كرده اند.(2)
در روايت معتبرى از امام صادق(عليه السلام) مى خوانيم: «لا يلبس الرّجل الذهب ولايصلّى فيه; مردان از لباس زربفت (و پوشش هر نوع طلا) بپرهيزند و با آن نماز نخوانند».(3)
در روايت ديگرى تزيين به طلا به عنوان زينت مخصوص به زنان ذكر شده (جعل الله الذّهب في الدّنيا زينة للنّساء فحرّم على الرّجال لبسه والصلاة فيه).(4)
ابن قدامه نيز پوشيدن لباس زربفت را در نماز و غير نماز حرام شمرده و در حديثى از رسول خدا نقل مى كند كه فرمود: «حرّم لباس الحرير والذهب على ذكور أُمتى وأُحلّ لإناثهم; لباس ابريشم و طلا بر مردان امّتم تحريم شده و براى زنان آنها مجاز است». نامبرده پس از ذكر اين حديث مى گويد: اين حديث در سنن ابوداود و ترمذى آمده است و حديث صحيحى شمرده شده است.(5)
حرمت پوشش لباس ابريشمين براى مردان نيز مورد اتفاق فقهاى اسلام اعم از شيعه و اهل سنت است.صاحب كتاب جواهرالكلام بعد از ذكر اين حكم مى گويد: «اجماعاً من المسلمين» و نماز خواندن در آن نيز نزد فقهاى شيعه جايز نيست; يعنى پوشيدن آن موجب بطلان نماز است.(6) مغنى ابن قدامه نيز صريحاً تحريم لباس ابريشمين را بر مردان حرام دانسته و حتى استفاده از فرش ابريشمين را در نماز جايز نمى داند ودليل حرمت آن را همان حديث بالا مى شمرد.(7)
استفاده از ظروف طلا و نقره براى خوردن و آشاميدن نيز تحريم شده است; مرحوم محقّق بحرانى مى نويسد: «ميان اصحاب ما (فقهاى اهل بيت(عليهم السلام)) در تحريم اكل و شرب، همچنين استعمال عطر و مانند آن در ظرف هاى طلا و نقره، قول مخالفى نيست و علامه در كتاب تذكره بر آن ادّعاى اجماع كرده است».(8)
فقيه معروف، نويسنده كتاب جواهر نيز معتقد است عدم جواز اكل و شرب از ظروف طلا و نقره ميان فريقين (شيعه و اهل سنت) اجماعى است و فقط «داود» از عالمان اهل سنت شرب از آن را حرام; ولى اكل را مجاز دانسته است.(9)
در كتاب مغنى فقيه اهل سنت ابن قدامه آمده است: ميان اصحاب ما (فقهاى حنبلى) خلافى نيست در اينكه استفاده از ظروف طلا و نقره حرام است. اين فتوا با نظر ابوحنيفه، مالك و شافعى نيز مطابق است، چرا كه پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) فرمود: «لاتشربوا في آنية الذّهب والفضّة، ولاتأكلوا في صحافهما; در ظروف طلا و نقره نه چيزى بياشاميد و نه غذايى بخوريد».(10)
محدّث معروف شيخ حر عاملى در كتاب وسائل الشيعة روايات متعددى در تحريم استفاده از ظروف طلا و نقره از پيامبر اكرم و امامان اهل بيت(عليهم السلام) آورده است.(11)

(1) . جواهرالكلام، ج 8، ص 109 .
(2) . ر.ك: همان، ص 110-113 .
(3) . وسائل الشيعه، باب 30 از ابواب نماز مصلى، ح 4.
(4) . همان، باب 16، ح 2 .
(5) . مغنى ابن قدامه، ج 1، ص 661 .
(6) . جواهرالكلام، ج 8، ص 114 .
(7) . مغنى ابن قدامه، ج 1، ص 661 .
(8) . حدائق، ج 5، ص 504 .
(9) . جواهرالكلام، ج 6، ص 328 .
(10) . مغنى ابن قدامه، ج 1، ص 62.
(11) . وسائل الشيعه، ج 2، ص 1083، باب 66 از ابواب النجاسات.