كسانى مى توانند براى شاخص هاى توسعه برنامه ريزى و سياستگذارى كنند كه از آگاهى، تخصّص و كاردانى لازم برخوردار باشند; تخصّص و كاردانى لازمه ورود به اين عرصه و تلاش در اين صحنه سرنوشت ساز است.
نمى توان اختيار عرصه هاى توسعه را به دست افراد ناكارآمد داد. قرآن كريم مى فرمايد: «(وَلاَ تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَكُمُ الَّتِى جَعَلَ اللهُ لَكُمْ قِيَاماً); اموال خود را كه خداوند وسيله قوام زندگى شما قرار داده، به دست سفيهان (و ناكارآمدان) نسپاريد».(1)
مى دانيم در اسلام افزون بر رشد و بلوغ شرعى، امر ديگرى به نام «رشد و بلوغ اقتصادى» مطرح است، و در سپردن اموال يتيمان به آنان احراز اين رشد ضرورى است.
قرآن كريم مى فرمايد: «(وَابْتَلُوا الْيَتَامَى حَتَّى إِذَا بَلَغُوا النِّكَاحَ فَإِنْ آنَسْتُمْ مِّنْهُمْ رُشْداً فَادْفَعُوا إِلَيْهِمْ أَمْوَالَهُمْ); يتيمان راچون به حدّ بلوغ برسند، بيازماييد; اگر در آنها رشد (كافى) يافتيد، اموالشان را به آنها بدهيد».(2)
هنگامى كه سپردن اموال اندك به يك شخص، مشروط به رشد اقتصادى باشد، نمى توان كاروان رشد و توسعه جامعه را به دست افراد كم خرد و ناكارآمد داد، ازاين رو هنگامى كه حضرت يوسف(عليه السلام)مى خواهد بر مسند اقتصادى كشور پهناور مصر تكيه زند، افزون بر وصف تعهّد، بر كاردانى و تخصص خويش نيز انگشت مى گذارد و مى گويد: (اجْعَلْنِى عَلَى خَزَائِنِ الاَْرْضِ إِنِّى حَفِيظٌ عَلِيمٌ).(3)
پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) در سفارشى به ابن مسعود مى فرمايد: «إذا عملت عملا فاعمل بعلم وعقل، وإيّاك أن تعمل بغير تدبّر وعلم، فإنّه ـ جلّ جلاله ـ يقول: (وَلاَ تَكُونُوا كَالَّتِى نَقَضَتْ غَزْلَهَا مِنْ بَعْدِ قُوَّة أَنكَاثاً)(4); هنگامى كه در پى انجام كارى بر مى آيى، آن را با آگاهى و دانايى انجام ده و از انجام كارها بدون عاقبت انديشى و آگاهى بپرهيز، زيرا خداوند مى فرمايد: «همانند آن زن (نادان) نباشيد كه پشم هاى تابيده خود را، پس از استحكام، وا مى تابيد».(5)
اقدام به كارها بدون تدبير و برنامه ريزى و آگاهى از جوانب و زواياى آن، همانند كار همان زن نادان است كه همه تلاش هاى خود را بى اثر مى گذارد و زحمات خود را هدر مى دهد. انسان هاى ناكارآمد، سرمايه هاى كشور را هدر مى دهند و بر رنج جامعه مى افزايند.

(1) . نساء، آيه 5 .
(2) . نساء، آيه 6 .
(3) . يوسف، آيه 55 .
(4) . نحل، آيه 92 .
(5) . مكارم الاخلاق، ص 458 .