گفتار حكيمانه 439الزُّهْدُ كُلُّهُ بَيْنَ كَلِمَتَيْنِ مِنَ الْقُرْآنِ: قَالَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ: «لِكَيْلَا تَأْسَوْا عَلَى مَا فَاتَكُمْ، وَ لَاتَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ» وَ مَنْ لَمْ يَأْسَ عَلَى الْمَاضِي، وَ لَمْ يَفْرَحْ بِالْآتِي فَقَدْ أَخَذَ الزُّهْدَ بِطَرَفَيْهِ.
امام عليه السلام فرمود:
تمام زهد در دو جمله از قرآن مجيد آمده است. خداوند سبحان مى فرمايد: «تا بر گذشته تأسف مخوريد و به آنچه در دست داريد دلبسته و شادمان نباشيد».
بنابراين آن كس كه بر گذشته تأسف نمى خورد و به آينده (و آنچه در دست دارد) دلبستگى ندارد هر دو طرف زهد (از آغاز تا پايان آن) را در اختيار گرفته است.[1]
---------------------------------------
[1]. سند گفتار حكيمانه:
مرحوم خطيب در ذيل اين كلام شريف مى گويد: زمخشرى (متوفاى 538) آن را در كتاب خود به نام ربيع الابرار در باب الخير و الصلاح آورده و همين كلام نورانى از امام سجاد و امام صادق(عليهما السلام) نيز نقل شده است. (مصادر نهج البلاغه، ج 4، ص 305).
اضافه مى كنيم: مرحوم طبرسى در مشكاة الانوار اين گفتار حكيمانه را با اضافاتى در قبل و بعد از آن نقل كرده كه نشان مى دهد منبع ديگرى غير از نهج البلاغه در دست داشته است. (مشكاة الانوار، ص 207) و سبط بن جوزى در تذكرة الخواص تنها بخشى از اين كلام حكيمانه را آورده كه نشان مى دهد او نيز منبع ديگرى در اختيار داشته است. (تذكرة الخواص، ص 127).
