منظور از عرف در احکام شرعی [اصطلاحات فقهی]

Questionمنظور از فرهنگ عموم مردم در احکام شرعی که ارجاع به عرف داده می‌شود چیست؟

Answer: عرف مردم متدین است.

منظور از عبارت (خالی از وجه نیست) [اصطلاحات فقهی]

Questionمنظور از این جمله (خالى از وجه نيست) در فتاوا چیست؟

Answer: مفهوم آن این است که مسئله مزبور احتمالاً راه شرعی دارد و در این موارد باید احتیاط کرد.

اصطلاحات فقهى موجود در رساله [اصطلاحات فقهی]

Questionمسأله 9ـ در جايى كه مجتهد صريحاً فتوا ندارد، بلكه مى گويد احتياط آن است كه فلان گونه عمل شود، اين احتياط را «احتياط واجب» مى گويند و مقلّد يا بايد به آن عمل كند و يا به مجتهد مساوی یا مجتهدی که بعد از مرجع تقلید فرد، اعلم از دیگر مجتهدان باشد مراجعه نمايد ولی اگر فتواى صريحى داده، مثلاً گفته اقامه براى نماز مستحبّ است، سپس گفته احتياط آن است كه ترك نشود، اين را «احتياط مستحبّ» مى گويند و مقلّد مى تواند به آن عمل كند يا نكند. و در مواردى كه مى گويد «خالی از اشکال نیست» یا «محلّ تامّل» يا «محلّ اشكال» است مقلّد مى تواند عمل به احتياط كند يا به ديگرى مراجعه نمايد. امّا اگر بگويد «ظاهر چنين است» يا «اقوى چنين است»، اين تعبيرها فتوا محسوب مى¬شود و مقلّد بايد به آن عمل كند.

Answer:

معنای صباح و مساء [اصطلاحات فقهی]

Questionمعنای صباح و مساء در نظر فقهی چیست؟

Answer: صباح اول روز و وقت پيدا شدن سرخى آفتاب در افق است؛ و مساء آغاز شب است و گاه به انتهای روز نیز اطلاق می‌شود و گاه بعدازظهر تا نصف شب را مساء می‌گویند.

موارد رجوع در احتیاطات [اصطلاحات فقهی]

Questionآیا در جملاتى از قبیل «خالى از اشکال نیست»، «محل تأمّل است» و «بعید نیست که چنین باشد» می‌شود به مرجع تقلید دیگرى رجوع کرد؟

Answer: در احتیاطات، رجوع به غیر جایز است و همچنین در جمله «خالى از اشکال نیست» و جمله «محل تأمّل است» و امّا جمله «بعید نیست» در تعبیرات ما فتواست.

منظور از عبارت "خالی از اشکال نیست" [اصطلاحات فقهی]

Question منظور مرجع تقلید در مسئله، از بیان کردن «خالی از اشکال نیست»، چیست؟

Answer: منظور از عبارت مذكور احتياط واجب مي باشد که مقلّد مى‏ تواند عمل به احتياط كند يا به مرجع ديگرى مراجعه نمايد.

احتیاط واجب و مستحب [اصطلاحات فقهی]

Questionفرق احتیاط مستحب و احتیاط واجب چیست؟

Answer: در جايى كه مجتهد صريحاً فتوا ندارد، بلكه مى&rlmگويد احتياط آن است كه فلان گونه عمل شود، اين احتياط را احتياط واجب مى&rlmگويند و مقلّد يا بايد به آن عمل كند و يا به مجتهد مساوی یا مجتهدی که بعد از مرجع تقلید فرد، اعلم از دیگر مجتهدان باشد مراجعه نمايد ولی اگر فتواى صريحى داده، مثلاً گفته اقامه براى نماز مستحب است، سپس گفته احتياط آن است كه ترك نشود، اين را احتياط مستحب مى&rlmگويند و مقلّد میتواند به آن عمل كند يا نكند.

منظور از عبارات «محل تأمّل» يا «محل اشكال» [اصطلاحات فقهی]

Questionمنظور مرجع تقلید در مسئله، از بیان کردن عبارات «محل تأمّل» يا «محل اشكال» است، چیست؟

Answer: منظور از عبارات مذكور احتياط واجب میباشد که مقلّد میتواند عمل به احتياط كند يا به مرجع ديگرى مراجعه نمايد.

تفاوت جاهل قاصر و مقصر نسبت احکام [اصطلاحات فقهی]

Questionفرقى بين جاهلی که دسترسی به کسی یا چیزی ندارد تا علم پیدا کند و کسی که دسترسی دارد ولی پیگیری نکرده در کدام موارد از احکام می‌باشد؟

Answer: در شروطى كه شرط واقعى هستند فرقى بين جاهلی که دسترسی بهجاهل قاصر (کسی یا چیزی ندارد تا علم پیدا کند) و جاهل مقصر (کسی که دسترسی دارد ولی پیگیری نکرده) نيست و فقدان اين شروط درهرصورت عمل را باطل مى&rlmكند، مانند طهارت از حدث يا استقبال قبله به معناى اينكه پشت به قبله نباشد همچنين وقت نماز و يا اركان نماز امّا بعضى شروط، شرط علمى هستند و در آنها ملاك علم مكلّف است. در هنگام فقدان اینگونه شروط بين جاهل قاصر و مقصر فرق است و فقط جاهل قاصر معذور مى&rlmباشد مثل طهارت از خبث يا شرايط لباس مصلى يا افعالى در نماز كه ركن نيستند.

تفاوت قصد رجا و قربت مطلقه [اصطلاحات فقهی]

Questionتفاوت بین قصد قربت مطلقه و قصد رجا چیست؟

Answer: قربت مطلقه امر دارد ولی قصد رجا امر مشکوک است.

یقین و اطمینان در احکام [اصطلاحات فقهی]

Questionآیا یقین و اطمینان در احکام مترادف یکدیگر هستند؟

Answer: مترادف نیست ولی نزدیک به هم ازنظر مفهومی هستند و هر دو اکثراً معتبرند.

فلسفه احتیاط واجب در احکام [اصطلاحات فقهی]

Questionلطفاً در صورت امکان فلسفه بیان احتیاط واجب از طرف مرجع تقلید را بیان نمایید، و به‌عبارت‌دیگر در چه مواردی به‌جای اینکه مرجع تقلید فتوای صریح بیان کند می‌تواند احتیاط واجب نماید و آیا در موارد متعددی که حضرت‌عالی می‌فرمایید ممکن است که وظیفه مکلف تفاوتی داشته باشد؟

Answer: در مواردی که ادله ابهام شدید دارد مرجع برای رعایت حال خود و مقلدین حکم به احتیاط میدهد.

تعریف شک و یقین و ظن در اصطلاحات فقهی [اصطلاحات فقهی]

Questionتفاوت شک و ظن در چیست؟

Answer: آنچه غیر از یقین باشد شک است و ظن احتمال قویتر را میگویند.

تعریف استیجار [اصطلاحات فقهی]

Questionاستیجار به چه‌کاری گفته می‌شود؟

Answer: در اصطلاح عقدی است که بهموجب آن اجاره گیرنده، در برابر مالی که به اجاره دهنده میدهد، برای مدت معین مالک منافع عین اجاره گرفتهشده میشود؛ و در مورد عبادات به این معنی است که فردی با دریافت مبلغی قبول کند کاری (مثلاً حج نیابتی) انجام دهد.

مفهوم مصلحت در حکومت اسلام [اصطلاحات فقهی]

Questionمعناى لغوى، اصطلاحى و فقهى مصلحت چیست؟

Answer: مصلحت در فقه اهل سنّت مفهومى دارد و در فقه مکتب اهلبیت (علیهمالسلام) مفهومى دیگر. آنچه ازنظر فقه شیعه قابل توجیه است، در سه محور خلاصه میشود: اوّل: آنچه مربوط به حفظ نظام و حکومت اسلامى است. دوّم: حفظ نظم جامعه بر اساس این دو نوع مصلحت بسیارى از احکام مستحدثه شکل میگیرد زیرا حفظ نظام و حفظ نظم جامعه از مهمترین اهداف اسلام است که انحراف از آن جایز نیست. سوّم: آنچه مربوط به تعارض اهم و مهم است یعنى هرگاه دو مصلحت که مورد توجّه و قبول فقه اسلام است، در مقابل یکدیگر قرار گیرند، باید مصلحت اهم را ترجیح داد و مهم را فداى آن کرد. براى مثال در قسمت اوّل، میتوان مسائل مربوط به انتخابات، شرایط ویژه رئیسجمهوری و نمایندگان و انتخابکنندگان را در نظر گرفت؛ و در قسمت دوّم، مسائلى مانند نظام بانکدارى و بخش مهمی از نظام پولى و مسائل اقتصادى امروز را، بهعنوانمثال میتوان ذکر کرد؛ و در قسمت سوّم محدود کردن پارهای از معاملات و صادرات و واردات کشور که سلطه مردم را بر اموالشان محدود میسازد، ولى اهداف مهمی را احیا میکند، مثال خوبى است.

رخصت بودن قاعده عسر و حرج [اصطلاحات فقهی]

Questionآیا قاعده عسر و حرج رخصت است یا عزیمت؟

Answer: عزیمت است.

تفاوت «فتوای به احتیاط» با «احتیاط به فتوا» [اصطلاحات فقهی]

Questionتفاوت «فتوای به احتیاط» با «احتیاط به فتوا» را در ضمن مثالى گویا بیان فرمایید؟

Answer: فتواى به احتیاط آن است که مجتهد دستور به احتیاط بدهد. مثلاً بگوید: اگر دو ظرف آب وجود دارد و میدانی یکى از آن دو نجس است، امّا نجس را نمیشناسی باید احتیاط نموده و از هر دو اجتناب کنى. ولى احتیاط در فتوا این است که مثلاً بگوید: قناعت کردن به یک تسبیح اربعه در رکعت سوّم و چهارم اشکال دارد و احتیاط آن است که سه مرتبه بخوانى .

فرق لازم و واجب در فقه [اصطلاحات فقهی]

Questionفرق عبارت واجب با لازم چیست؟

Answer: لازم و واجب معمولاً به یک معناست، ولى گاهى لازم مفهوم وسیعتری دارد و بر غیر احکام تکلیفى نیز اطلاق میشود.

معنی قاعده اقدام [اصطلاحات فقهی]

Questionقاعده اقدام یعنى چه؟

Answer: منظور از قاعده اقدام این است که انسان آگاهانه به ضرر خود اقدام کند، مثلاً جنسى را که میداند هزار تومان ارزش ندارد به خاطر ملاحظاتى آن را به این قیمت خریدارى کند.

منظور از عبارت حکم دائر مدار موضوع است [اصطلاحات فقهی]

Questionمنظور از این‌که می‌گویند حکم، دائر مدار موضوع است، چیست؟

Answer: اینکه میگویند حکم دائر مدار موضوع است مفهومش این است که مثلاً شراب مادامیکه شراب است، نجس و حرام میباشد امّا هنگامیکه سرکه شد پاک و حلال میشود، همچنین سایر احکام شرع، تابع موضوعات آن میباشد و با تغییر و تبدیل موضوعات، ممکن است عوض شود.

مفهوم اماره [اصطلاحات فقهی]

Questionمنظور از اماره چیست؟

Answer: منظور از اماره هر دلیل ظنی معتبر است، مانند شهادت شهود عادل و گاه به دلایل قطعى نیز امارات قطعى گفته میشود.

فرق قصد رجاء و استحباب مطلق در انجام عمل [اصطلاحات فقهی]

Questionفرق انجام عمل به‌قصد رجاء با انجام عمل به‌قصد استحباب مطلق چیست؟

Answer: در استحباب مطلق نیت قطعی میکند ولی در قصد رجا نیت قطعی ندارد بلکه نیت احتمالی دارد.

معنی عبارت «جایز نیست» [اصطلاحات فقهی]

Questionآیا جمله «جایز نیست» معادل جمله «حرام است» می‌باشد، یا تفاوت دارند؟ اگر تفاوت دارند، تفاوت آن در چیست؟

Answer: تفاوتی ندارند و فقط تنوع در تعبیر است.

منابع احکام فقهی [اصطلاحات فقهی]

Questionآیا تمام مسائلی که در رساله مراجع تقلید وجود دارد، برگرفته‌شده از احادیث و آیات قرآنى است؟ یا این‌که می‌توان بعضى از مسائل را با دلیل عقلى بیان کرد؟

Answer: معمولاً تمام مسائل مزبور، از قرآن و اخبار اسلامى گرفتهشده است ولى دلیل عقلى نیز یکى از ادلّه چهارگانه فقهى است.

منظور از احتیاط در احکام [اصطلاحات فقهی]

Questionمنظور از احتیاط در احکام جواز است یا حرمت؟

Answer: احتیاط اگر همراه با فتوا باشد مستحب است و اگر بدون آن باشد واجب است.

معنی استفتاء [اصطلاحات فقهی]

Questionاستفتاء به چه معناست؟

Answer: یعنی سؤال از فتوا کردن و طلب فتوا نمودن

معنی مکروه بودن [اصطلاحات فقهی]

Questionکراهت داشتن به چه معناست؟

Answer: مکروه یعنی ناپسند، نامطلوب، آنچه انجام آن حرام نیست ولی ترکش اولی است.

معنی «احتیاط بر ترک» [اصطلاحات فقهی]

Questionاحتیاط بر ترک آن است یعنی چه؟

Answer: یعنی یا باید آن را ترک کنید یا به فتوای مجتهد دیگری که همردیف مراجع تقلید محسوب میشود عمل کنید.

SiteTitle

LoginToSite

SecurityWord:

Username:

Password: