1. افراد فراوانى با در دست داشتن مدارك علمى در شغل هاى ديگرى كار مى كنند و از رشته مورد تحصيل آنها بهره بردارى نمى شود، آيا اين مسئله خود نوعى اسراف نيست؟
2. در دانشگاه ها و مدارس و حوزه هاى علميه و... اوقات فراوانى، بيرون از ساعت هاى تحصيلى به چشم مى خورد كه بدون استفاده مانده و به هدر مى رود.
3. در مراكز علمى، بر اثر نبود و يا كمبود امكانات آزمايشگاهى، استعدادها و خلاقيت هاى نهفته، زمينه شكوفايى نمى يابند و مورد استفاده قرار نمى گيرند.
4. بوروكراسى ادارى كه هم سبب اتلاف وقت فراوان و هم اشتغال كاذب گروهى كارمند مى شود مصداق ديگرى از اسرافكارى است.
در نگاهى گسترده تر، تراكم نيروهاى كارى در بسيارى از امور اجتماعى باعث راكد ماندن توان ها و نيروهاى خلاّق گشته و عملا ساعات كارى مفيد را بسيار كاهش داده است.
5. حضور فناورى جديد و مورد نياز و به روز شدن ابزار كار در زندگى روزمره ما هنوز صورت نپذيرفته و موجب از دست رفتن فرصت هاى فراوانى مى شود كه اين خود نوعى اسراف است.
6. اگر استعداديابى و سنجش هاى لازم درباره نوجوانان صورت گيرد اين همه تغيير رشته دادن و يا برخلاف خواست درونى خود رشته اى را تعقيب كردن و سرانجام به گونه اى ابهام آميز عمل كردن، اتلاف فراوان عمر را موجب نمى شود و با اين كار يكى از مصاديق اسراف در جامعه كاهش مى يابد.
7. در مراكز آموزشى جديد و قديم، همه ساله پايان نامه هاى فراوانى نگارش مى يابد كه پس از اتمام و تحويل آن به دائره مربوطه، براى هميشه به دست نسيان سپرده مى شود و زمينه اى براى نشر و استفاده متخصّصان فراهم نمى آيد.
8. افراد فراوانى در كشورها همه ساله فارغ التحصيل مى شوند و با يك دنيا اميد و آرزو به جامعه قدم مى نهند و مى دانيم كه در راستاى دستيابى آنان به چنين مرحله اى چقدر وقت، صرف شده و ثروت هنگفتى هزينه گرديده; ولى پس از فارغ التحصيلى اولين چيزى كه دغدغه فكرى آنان را تشكيل مى دهد مسئله كاريابى است.
9. امروز اين مطلب ثابت شده كه در بعضى از جوامع، سالانه به بهانه تعديل قيمت ها و ثبات نرخ ها ميليون ها تن ارزاق عمومى مردم به دريا ريخته مى شود، در حالى كه با برنامه ريزى صحيحى مى توان جلوى اين اسرافكارى را گرفت.
10. سالانه هزاران جنگ افزار به فروش مى رسد و حتى جهت ايجاد بازار فروش آنها به جنگ ها و اختلاف ها دامن زده مى شود، در حالى كه دست كم قسمت مهمى از آن قابل پيش گيرى است.
11. اسرافكارى هايى كه امروز در ارتباطات جمعى صورت مى گيرد، بر كسى پوشيده نيست. برنامه هاى بى محتوا يا مخرب كه زندگى انسان ها
ـ مخصوصاً نسل جوان را ـ به خطر مى افكند. از راه ماهواره و راديو و تلويزيون و جرايد و كتاب ها امرى عادى از اسرافكارى روزگار ماست.
12. كنگره ها و همايش هاى بى محتوا كه غالب نهادها گرفتار آن هستند و سرمايه هاى كلانى را برباد مى دهد، نيز از مصاديق بارز اسراف زمان ماست.
13. بعضى از خوردنى ها و نوشيدنى ها كه بدون هيچ ضرورتى در زندگى روزمره ما راه جسته است نيز از مصاديق اسراف اند از جمله: چندى قبل در يكى از رسانه ها آمده بود كه روزانه حدود دوميليارد تومان تنها در يك كشور براى سيگار دود مى شود و دو برابر اين بودجه صرف درمان بيمارى هاى حاصله از طريق مصرف دخانيات مى گردد. )سالانه 54 ميليارد نخ سيگار در ايران مصرف مى شود.(1) (البته اگر اين بودجه ها در مقياس جهانى آن، مورد محاسبه قرار گيرند، سرسام آور خواهد بود. آيا اين گونه مصارف از مصاديق روشن اسراف نيست؟!
كوتاه سخن اينكه هر كس به اطراف خود در زندگى روزمره نگاهى كند، جلوه ها و مصاديق و اشكال مختلف اسراف را مشاهده مى كند كه اگر جهت رفع آن اقدام شود، چهره زندگى دگرگون گشته و جامعه جهانى گام هاى مهمى به سوى نيكبختى پيش مى رود.
با توجه به آنچه در بالا گفته شد و نمونه هاى ديگرى از اين قبيل، عمق تعليمات اسلام در مسئله تحريم اسراف و تبذير و تأكيد براى پرهيز و دورى از آن روشن مى شود.

(1) . اخبار سراسرى ساعت 20، پانزدهم مرداد 1383.