Əvvəlcə vəhhabilərin terrorist hərəkatlarını məhkum edən bu bəyanatın ərəbcə mətnini təqdim edirik:
بیان من هیأة کبار العلماء
الحمد لله و الصّلوة و السّلام علی رسول الله و علی آله و صحبه و من اهتدی بهداه
اما بعد: فقد درس مجلس هیأة کبار العلماء فی دورته التاسعة و الاربعین المنعقدة بالطائف ابتداء من تاریخ ۱۴۱٩\۴\۲ هـ.ما یجری فی کثیر من البلاد الاسلامیة و غیرها من التکفیر و التفجیر و ما ینشا من سفک الدماء و تخریب المنشآت و نظرا الی خطورة هذا الامر و ما یترتب علیه من ازهاق ارواح بریئة و اتلاف اموال معصومة و اخافة للناس و زعزعة لامنهم و استقرارهم فقد رای المجلس اصدار بیان یوضح فیه حکم ذلک نصحا لله و لعباده و ابراء للذمة و ازالة للبس فی المفاهیم لدی من اشتبه علیه الامر فی ذلک فنقول و بالله التوفیق:
اولا: التفکیر حکم شرعی مردّه الی الله و رسوله فکما ان التحلیل و التحریم و الایجاب الی الله و رسوله فکذالک التفکیر و لیس کل ما وصف بالکفر من قول او فعل یکون کفرا اکبر مخرجا عن الملة.
و لما کان مردّ حکم التکفیر الی الله و رسوله لم یجز ان نکفر من دل الکتاب و السنة علی کفره دلالة واضحة فلا یکفی فی ذلک مجرد الشبهة و الظنّ لما یترتب علی ذلک من الاحکام الخطیرة و اذا کانت الحدود تدرأ بالشبهات مع ان ما یترتب علیها اقل مما یترتب علی التکفیر فالتکفیر اولی ان یدرأ بالشبهات و لذلک حذر النبی من الحکم بالتکفیر علی شخص لیس بکافر فقال ایما امرء قال لاخیه یا کافر فقد باء بها احدهما ان کان کما قال و الا رجعت علیه و قد یرد فی الکتاب و السنة ما یفهم منه عن هذا القول او العمل او الاعتقاد کفر و لا یکفر من اتصف به لوجود مانع یمنع من کفره و هذا الحکم کغیره من الاحکام التی لا تتم الا بوجود اسبابها و شروطها و انتفاء موانعها کما فی الارث سببه القرابة – مثلا – و قد لا یرث بها لوجود مانع کاختلاف الدین و هکذا الکفر یکره علیه المؤمن فلا یکفر به. و قد ینطق المسلم بکلمة الکفر لغلبة فرح او غضب او نحوهما فلا یکفر بها لعدم القصد کما فی قصة الذی قال: اللهم انت عبدی و انا ربک اخطا من شدة الفرح. و التسرع فی التکفیر یترتب علیه امور خطیرة من استحلال الدم و المال و منع التوارث و فسخ النکاح و غیرهما مما یترتب علی الردة فکیف یسوغ للمؤمن ان یقدم علیه لادنی شبهة.
و جملة القول ان التسرع فی التکفیر له خطره العظیم لقول الله عز و جل: قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّیَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالإِثْمَ وَالْبَغْیَ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَأَن تُشْرِکُواْ بِاللّهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَأَن تَقُولُواْ عَلَى اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ (الاعراف الایة ۳۳).
ثانیا :ما نجم عن هذا الاعتقاد الخاطئ من استباحة الدماء و انتهاک الاعراض و سلب الاموال الخاصة و العامة و تفجیر المساکن و المرکبات و تخریب المنشآت فهذه الاعمال و امثالها محرمة شرعا باجماع المسلمین لما فی ذلک من هتک لحرمة الانس المعصومة و هتک الحرمة الاموال و هتک لحرمات الامن و الاستقرار و حیاة الناس الآمنین المطمئنین فی مساکنهم و معایشهم و غدوهم و رواحهم و هتک للمصالح العامة التی لا غنی للناس فی حیاتهم عنها.
و قد حفظ الاسلام للمسلمین اموالهم و اعراضهم و ابدانهم و حرم انتهاکها و شدد فی ذلک و کان من آخر ما بلغ به النبی صلی الله علیه و سلم امته فقال فی خطبة حجة الوداع: ان دمائکم و اموالکم و اعراضکم علیکم حرام کحرمة یومکم هذا فی شهرکم هذا فی بلدکم هذا ثم قال صلی الله علیه و سلم الا هل بلغت اللهم فاشهد متفق علیه.
و قال صلی الله علیه و سلم: کل المسلم علی المسلم حرام دمه و ماله و عرضه و قال علیه الصلوة و السلام: اتقوا الظلم فان الظلم ظلمات یوم القیامة
و قد توعد الله سبحانه من قتل نفسا معصومة باشد الوعید فقال سبحانه فی حق المؤمن: وَمَن یَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُّتَعَمِّدًا فَجَزَآؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِیهَا وَغَضِبَ اللّهُ عَلَیْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِیمًا
و قال سبحانه فی حق الکافر الذی له ذمة فی حکم قتل الخظا: إِلاَّ أَن یَصَّدَّقُواْ فَإِن کَانَ مِن قَوْمٍ عَدُوٍّ لَّکُمْ وَهُوَ مْؤْمِنٌ فَتَحْرِیرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ فاذا کان الکافر الذی له امان اذا قتل خطا فیه الدیة و الکفارة فکیف اذا قتل عمدا فان الجریمة تکون اعظم و الاثم یکون اکبر. و قد صح عن رسول الله صلی الله علیه و سلم انه قال: من قتل معاهدا لم یرح رائحة الجنة.
ثالثا: ان المجلس اذا یبین حکم تکفیر الناس بغیر برهان من کتاب الله و سنة رسوله و خطورة اطلاق ذلک لما یترتب علیه من شرور و آثام فانه یعلم للعالم ان الاسلام بریء من هذا المعتقد الخاطئ و ان ما یجری فی بعض البلدان من سفک الدماء البریئة و تفجیر للمساکن و المرکبات و المرافق العامة و الخاصة و تخریب للمنشآت هو عمل اجرامی و الاسلام بریء منه و هکذا کل مسلم یؤمن بالله و الیوم الآخر بریء منه و انما هو تصرف من صاحب فکر منحرف و عقیدة ضالة فهو یحمل اثمه و جرمه فلا یحتسب عمله علی الاسلام و لا علی المسلمین المهتدین بهدی الاسلام المعتصمین بالکتاب و السنة المتسمسکین بحبل الله المتین و انما هو محض افساد و اجرام تأباه الشریعة و الفطرة و لهذا جائت نصوص الشریعة قاطعة بتحریمه محذرة من مصاحبة اهله...
رئیس المجلس: عبد العزیز بن عبد الله بن بازّ
صالح بن محمد اللحیدان
عبد الله بن عبد الرحمان العصام
عبد الله بن سلیمان بن تقنیع
عبد العزیز بن عبد الله بن محمد آل الشیخ
محمد بن صالح العثیمین
د. عبد الله بن محمد بن ابراهیم آل الشیخ
ناصر بن حمد الراشد
عبد الرحمان بن حمزة المزروقی
محمد بن عبد الله السبیل
د. عبد الله بن عبد المحسن الترکی
محمد بن سلیمان البدر
عبد الله بن عبد الرحمان الغدیان
راشد بن صالح بن خنین
د. عبد الوهاب بن ابراهیم ابو سلیمان
محمد بن ابراهیم بن جبیر
د. صالح بن عبد الرحمان الاطرم
محمد بن زیاد آل سلیمان
د. صالح بن فوزان الفوزان
حسن بن جعفر الاتمی
د. بکر بن عبد الله ابو زید
Səudiyyə alimlər hey`ətinin bəyanatının tərcüməsi:
Əl-həmdu lillah, vəssəlatu vəssəlamu əla Rəsulillah və əla alihi və suhbihi və mənihtəda bihudahu. Əmma bə`d...
Böyük alimlər hey`ətinin 2/4/1419-cu ildə Taifdə təşkil etdiyi 49-cu yığıncaqda İslami və qeyri-İslami ölkələrdə baş verən hadisələri, o cümlədən, müsəlmanların kafir hesab edilməsi, bomba partlayışları nəticəsində nahaq qanlar axıdılmaları, müxtəlif müəssisələrin dağıdılıb viran edilməsi və s. hadisələri araşdırmışdır. Bunların ardınca gələn nəticələri – istər günahsız insanların qətlə yetirilməsi, istərsə mal-dövlətin tələf edilməsi, eləcə də dinc əhali arasında qorxu və vəhşət yaradılması, asayişin, təhlükəsizliyin aradan aparılması, cəmiyyətdə hərc-mərclik və sarsıntının yaranması və s. nəzər yetirərək Məclis qərara alır ki, bu mövzunun hökmünü bir bəyanatda Allah bəndələrinə qarşı ilahi xeyirxahlığı və vəzifənin yerinə yetirilməsi, İslami məfhumların başa düşməkdə səhvə düçar olan hər kəsin səhvinin aradan qaldırılması və aşkar edilməsi üçün aşağıdakı məsələləri xatırladır və Allah-taaladan tovfiq istəyirik:
1-Təkfir (hər hansı bir şəxsi kafir hesab etmək) şər`i bir hökmdür və onun me`yarı Allah və Onun Rəsulu tərəfindən tə`yin olunmalıdır. Necə ki, haram, halal, vacib və sair hökmlər Allah tərəfindən tə`yin olunurdu. Eləcə də bə`zi vaxtlar küfrün aid edildiyi danışıq və rəftar (Allahın Kitabı və Peyğəmbər sünnəsində) İslam dinindən xaric olmağa səbəb olan küfrü-əkbər mə`nasında deyildir.
Küfr hökmünün Allah və Peyğəmbər tərəfindən verilməsini əsas tutaraq, bir şəxsi yalnız o zaman kafir hesab etmək caiz olar ki, Allahın Kitabı və Peyğəmbər sünnəsində onun kafir olmasına dair aşkar bir dəlil mövcud olsun və buna şəhadət versin. Bu barədə güman və ehtimal əsla kafi deyildir; çünki bu hökmün ardınca çox ağır cəzalar gəlir. Biz hüdud barəsində “əl-hüdudu tudrəu biş-şübəhat” (yə`ni şübhə olan yerdə cəza tədbiri götürülür) qaydasına əsasən, qəti və yəqin şahidlər olmadan tədbir görə bilmədiyimiz kimi, şübhəsiz, təkfir məsələsi də malik olduğu mühüm əsərlərə görə, daha ağır cəza tədbirlərindəndir, buna görə də Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih) hamını, həqiqətdə kafir olmayan bir şəxsi kafir hesab etməkdən çəkindirərək buyurmuşdur: “Hər kəs öz din qardaşını “ey kafir!” deyə səsləyərsə, onda əgər düz desə, müqabil tərəf Allahın əzabına layiqdir, əgər yalandırsa, ilahi əzab onun özünə çatacaqdır.”
Bə`zən Allahın Kitabı və Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih) sünnəsində «filan söz, filan əməl, yaxud da filan e`tiqad küfrə səbəb olur» kimi tə`birlər görünür, halbuki, bu hökmün qarşısını alacaq maneələr mövcuddur. Bu da eynilə digər hökmlər kimidir ki, səbəb və şərtlər mövcud olmayınca və maneə aradan qaldırılmayınca hasil olmur. Misal üçün, irs, qohumluq vasitəsilə baş verən ilahi hökmlərdən biridir, lakin əgər müəyyən bir maneə olsa, məsələn, ayrı-ayrı dindən olmaq kimi, bu hökmün qarşısını alsa, onda irs aparılmır. Həmçinin bə`zən bir şəxsi küfr deməyə məcbur edirlər, halbuki bu, onun küfrünə səbəb olmaz (çünki o, bu işə məcbur edilmişdir). Bə`zən insan şiddətlə xoşhal olduğu, yaxud qəzəbləndiyi üçün küfr deyir (halbuki, təbii halətdən xaricdir). Bu kimi işlər onun küfrünə səbəb olmur, çünki onun məqsədi bu deyilmiş. Bu, eynilə məşhur hadisəyə bənzəyir ki, bir şəxs xoşhallığının şiddətindən «Pərvərdigara, Sən mənim bəndəmsən, mən də Sənin pərvərdigarınam!» - demişdi!
İnsanları təkfir etməkdə tələsməyin çoxlu ağır və təhlükəli nəticələri vardır, o cümlədən həmin şəxsin qan və malının mübah (halal) hesab edilməsi, onun irsinin qarşısının alınması, ər-arvadın bir-birindən ayrılması və bütün mürtədlik hökmləri. Necə caiz ola bilər ki, bir müsəlman kiçik bir şübhə nəticəsində başqa bir müsəlmana küfr nisbəti versin (və bütün bu məs`uliyyətləri qəbul etsin)?! Bir sözlə, təkfir etməkdə tələsməyin təhlükəli nəticəsi vardır, çünki «Ə`raf» surəsinin 33-cü ayəsinə əsasən:
قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّیَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالإِثْمَ وَالْبَغْیَ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَأَن تُشْرِکُواْ بِاللّهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَأَن تَقُولُواْ عَلَى اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ
Allaha qarşı hər növ çirkinlik, zülm, şirk, yersiz nisbətlər və dəlilsiz sözlər demək haram hesab edilmişdir.
2-Bu batil əqidədən (müsəlmanları şirkdə müttəhim etməkdən) hasil olan şey – onların qanının mübah edilməsi, abır-heysiyyət və namusunun ləkələnməsi, mal-dövlətinin qarət edilməsi, binaların, nəqliyyat vasitələrinin, idarə və ticarət mərkəzlərinin partladılması və s. əməllər törətmək müsəlman cəmiyyətində haram və günahdır, çünki insanların mal-dövlətini evlərində, iş yerlərində, gecə-gündüz gedib-gəldiyi yerlərdə asayiş və toxunulmazlığını aradan aparır, cəmiyyətin asayiş və ümumi məsləhətini acınacaqlı vəziyyətə salır.
Halbuki, müqəddəs İslam dini müsəlmanların mal-dövlətini, irz-namusunu və canlarını toxunulmaz, möhtərəm sayır, heç bir şəxsə onların sərhədlərinə təcavüz etmək icazəsi vermir. Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in həccətül-vidada bütün müsəlmanlara bəyan etdiyi şeylərdən biri də bu idi: «Sizin bir-birinizin qanı, mal-dövləti və abır-heysiyyəti hamınız üçün möhtərəmdir – eynilə bu günün (Qurban bayramı günü), bu ayın (haram ayın) və bu müqəddəs məkanın (Məkkənin) toxunulmazlığı, hörməti kimidir. (Sonra tə`kid ünvanı ilə buyurdu:) Pərvərdigara, şahid ol (ki, mən deməli olduğum şeyləri) dedim.» Bu hədis bütün mühəddislər tərəfindən qəbul olunmuşdur.
Sonra buyurdu: (Bir) müsəlmanın bütün varlığı (sair) müsəlmanlara haram (toxunulmazdır), qanı, malı, namusu, abır-heysiyyəti də. (Sonra buyurdu:) Zülm etməkdən çəkinin, çünki zülm qiyamətdə zülmətlik gətirər.»
Həmçinin mütəal Allah günahsız şəxsi öldürüb, nahaq qan tökən şəxsləri ən şiddətli cəzalarla təhdid edərək buyurmuşdur:
وَمَن یَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُّتَعَمِّدًا فَجَزَآؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِیهَا وَغَضِبَ اللّهُ عَلَیْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِیمًا
“Hər kəs imanlı bir şəxsi qəsdən qətlə yetirərsə onun cəzası cəhənnəmdir və həmişəlik olaraq orada qalacaqdır, Allah ona qəzəb edib lə`nət göndərəcək və onun üçün ağır cəzalar verəcəkdir.”[1]
Həmçinin, müsəlmanların amanında yaşayan kafirin (zimmi kafir) səhv üzündən olan qətli barəsində buyurmuşdur:
وَمَن قَتَلَ مُؤْمِنًا خَطَئًا فَتَحْرِیرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ
“O, diyə və kəffarə verməlidir.”[2]
Bununla belə, görəsən onun qəsdən qətlə yetirilməsinin hökmü necə olacaqdır?! Şübhəsiz, onun təqsiri daha böyük, günahı daha ağır olacaqdır.
Səhih bir hədisdə Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-dən nəql olunur ki, müsəlmanlarla əhd-peyman bağlayan qeyri-müsəlman bir şəxsi qətlə yetirən şəxs behiştin iyini heç vaxt duymayacaqdır! (Behişt ona nəsib olmayacaqdır.)
3-Bu məclis Allahın Kitabı və Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih) sünnəsindən heç bir dəlili olmadan camaata küfr nisbəti verməyin acınacaqlı tə`sir və onun ardınca gələn günahlara nəzər yetirməklə, bütün dünya xalqlarına e`lan edir ki, İslam dini bu cür batil əqidələrdən pak-pakizədir. Bə`zi ölkələrdə günahsız insanların qanının axıdılması, yaşayış məskənlərinin və maşınların partladılması, ümumi və xüsusi binaların, zavod-fabriklərin və s. yerlərin dağıdılmasına gəldikdə isə, bunu cinayətkar və təxribatçı əməl hesab edir ki, İslam ondan bizardır, həmçinin Allaha və qiyamət gününə imanlı olan hər bir müsəlman bu kimi əməllərdən bizardır. Bu yalnız o kəslərin işidir ki, inhirafçı fikirlərə malik olub yolunu azmış olsunlar. Bunların günahı və təqsiri də onların öz öhdəsinədir. Bunları heç vaxt İslamın hidayəti ilə hidayət olunan, Allahın Kitabına və Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih) sünnəsinə tabe olan müsəlmanların öhdəsinə qoymaq olmaz. Bu işlər fəsad və böyük cinayətdir ki, İslam şəriəti və insanın pak fitrəti onu qəbul etmir.
Buna görə də İslami rəvayətlərdə bu əməl qəti şəkildə qadağan edilmiş, bu kimi insanlarla oturub-durmaqdan çəkindirilmişdir.
Bu bəyanat İslam dininin məhəbbət, dostluq, qarşılıqlı həmkarlıq, yaxşılıq, təqva, məntiqi danışıq və hikmətli sözlərlə yanaşı və hər növ terrorçuluqdan kobudçuluqdan uzaq olmasını göstərən ayə və rəvayətlərin bəyanı ilə sona çatdırılmışdır.[3]
[1] «Nisa» surəsi, ayə:93.
[2] «Nisa» surəsinin 92-ci ayəsinə işarədir.
[3] Bu bəyanat Səudiyyə Ərəbistanının bir çox qəzet və jurnallarında nəşr olunmuşdur. Biz onu Mö`cəmu təbəqatil-mütəkəllimin, kitabı, 4-cü cild, səh.100-dən nəql etmişik.
